De Ierse wake

Ieren houden van feest vieren. De christmas parties, de communiefeesten, de hen- en stagparties, de dagenlange trouwfeesten, little women's christmas, etc., etc. Feesten doen ze hier met volle overtuiging em met dol enthousiasme.
Het grootste feest is echter de Ierse begrafenis. Je bent niet echt in Ierland geweest als je geen begrafenis hebt meegemaakt.

Als iemand overlijdt verpreidt dat nieuws zich als een vuurtje. De buurvrouwen van de overledene gaan dan meteen naar zijn huis en nemen het huishouden over. Het huis wordt geschuurd en geschrobt, de ramen worden gewassen. De familieleden van de overledene worden getroost en gevoed. De buurmannen doen het werk in de tuin, ze herstellen wat er te herstellen valt, soms wordt de straat voor het huis ook hersteld zodat alles er perfect uitziet.
De overige buren snellen naar de winkel om brood, beleg en whisky te gaan kopen. Het hele dorp smeert dan de boterhammen voor de volgende drie dagen.
De familie wordt niet meer alleen gelaten. Er is altijd iemand die voor de troost en het eten zorgt.
De avond van het overlijden neem de rozenkrans plaats bij de begrafenis ondernemer, of bij de overledene thuis, waar zijn lichaam dan opgebaard ligt.
Meesta stelt een boer een weide ter beschikking waar de bezoekers hun auto kunnen parkeren. Dat vraagt ook heel wat organisatie, de mannen uit het dorp zorgen daar wel voor. Ze staan op de straat en tonen de toestromende bezoekers de weg naar de parking.
De familie staat dan voor uren naast de opgebaarde overledene om de mensen te begroeten. Met honderden komen ze er op af. Iedereen die de overledene kent, of wiens dochter, zoon of vriend hem kent, tot de kozijnen van het vijfde knoopsgat komen naar een Ierse begrafenis. Hoe jonger de overledene, hoe meer volk je krijgt. Ze begroeten één voor één de familie en nemen dan afscheid van de overledene. Na de rozenkrans wordt het tijd voor de boterhammen , thee en koffie, en natuurlijk een stevig drankje.
Dezelfde nacht blijven een aantal buren in het huis van de overledene. Ze houden er een wake, gaan niet naar bed, bidden, zitten bij de overledene, praten en lachen over zijn /haar leven en drinken nog een aantal stevige whisky's
De tweede avond komt de 'removal', waarbij het de overledene gekist wordt en naar de kerk gebracht wordt.
Dit is een moeilijke tijd voor de familieleden, en de buren zorgen weer voor alle mogelijke steun. ALs de removal gebeurt vanuit het huis van de overledene, wordt de kist meestal geschouderd, door de zonen, vader en nonkels, broers, zussen, tantes, of vrienden. de stoet gaat dan van het huis naar de kerk. Soms is de stoet zo lang, dat het bijna een uur duurt voor de kist in de kerk toekomt. Dikwijls stopt men voor al de huizen van de buren, om als het ware de overledene te laten afscheid nemen van zijn omgeving.
In de kerk wordt de kist gezegend, er worden een aantal gebeden gezegd, en dan gaat iedereen naar huis, met een omweg lang de pub, natuurlijk. Er blijft wel altijd iemand voor het dagelijks huishouden werken bij de familie, en er worden nog een aantal whisky's gedronken.
Dan komt de dag van de begrafenis. En zoals de vorige dag heeft iedereen de boterhammen gesmeerd, zorgen de mannen voor de nodige parkeer plaatsen, enz.
Na de uitvaartsdienst wordt de hele congregatie uitgenodigd naar ofwel het familie huis, maar meestal naar de pub, waar de boterhammen gegeten worden met thee en koffie, al vlug gevolgd door bier, whisky enz. Na een paar uren gaat iedereen al dan niet lichtjes dronken naar huis. Het is over. De buurvrouwen voelen zich goed. Ze hebben voor drie dagen hun beste kant laten zien, de buurmannen voelen zich dronken, en de familie wordt eindelijk met rust gelaten.
Na een maand is er een herdenkings mis, weer gevolgd door boterhammen en drank in de pub. Vanaf dan herhaalt hetzelfde zich bij elke jaargetijde. Dan zijn het echter alleen de echte vrienden en kennissen die erop af komen.

Ze houden hier van hun begrafenissen, zo erg zelfs, dat er regelmatig ook foto's in de krant staan van begrafenissen, bij voorkeur van de treurende familieleden.

Toen er drie jaar geleden bij mij borstkanker vastgesteld werd, verpreed dat nieuws zich als een vuurtje, een paar buren kwamen op bezoek. Eén ervan zei niets toen ze kwam, ze zat maar te staren tot ik haar vroeg om te vertrekken. Ik zag het in hun ogen, de onderdrukte opwinding die ze voelden. Een begrafenis op komst? Oh, alle triestige vehalen die ze zouden kunnen vertellen. De moeder van een klasgenootje van mijn zoon, kon de spanning niet meer aan, ze vroeg het me rechtuit. Wat is de prognose, hoe lang nog? Het is allemaal niet slecht bedoeld natuulijk, en toch vraag ik me soms af, of ik ze nu ontgoocheld heb.